Στα προηγούμενα άρθρα για την Ενσυναίσθηση και τη Συμπόνια, αναφέραμε μερικά ευρήματα που ταίριαζαν στην εκάστοτε θεματολογία του κάθε άρθρου. Ωστόσο για να τις καταλάβουμε και να τις κατακτήσουμε πλήρως, είναι υποστηρικτικό να γνωρίζουμε την επιστημονική επικαιρότητα που περιστρέφεται γύρω από αυτές.
Πιο κάτω επιλέξαμε για εσάς, επιστημονικά ευρήματα που θεωρούμε πως θα σας βοηθήσουν να τις αφομοιώσετε ακόμη καλύτερα.
Η ενσυναίσθηση είναι ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της συναισθηματικής νοημοσύνης (EQ): Ακόμη και σήμερα, όταν αναφερόμαστε στη νοημοσύνη και την ευφυΐα, θεωρούμε πως αναφερόμαστε στο IQ. Αυτό που δεν γνωρίζουν οι περισσότεροι όμως είναι πως τα αποτελέσματα ενός IQ τεστ είναι πολλές φορές παραπλανητικά και δεν μπορούν να προβλέψουν τη πορεία της ζωής ή και μίας καριέρας ενός ατόμου. Για να μπορέσει να γίνει αυτό με μεγαλύτερη ακρίβεια χρειάζεται να συμπεριλάβουμε άλλη μία σημαντική μεταβλητή σε αυτήν την εξίσωση. Την συναισθηματική νοημοσύνη, γνωστή και ως EQ (Emotional Intelligence).
Ο DanielGoleman, «πατέρας» της συναισθηματικής νοημοσύνης, στο ομώνυμο βιβλίο του εκτός του ότι αναφέρει την ενσυναίσθηση ως ένα κύριο συστατικό του EQ, αναφέρει και πως αυτή αναπτύσσεται μέσα από 3 στάδια.
- Τη γνωστική ενσυναίσθηση, που είναι η ικανότητα να καταλαβαίνουμε τι σκέφτεται ή αισθάνεται κάποιος άλλος, ενώ δεν χρειάζεται να περιλαμβάνει συναισθηματική δέσμευση από τον παρατηρητή.
- Τη συναισθηματική ενσυναίσθηση, που είναι η ικανότητα να μοιραζόμαστε τα συναισθήματα κάποιου άλλου, κι έτσι να κατανοούμε αυτό το άτομο σε ένα βαθύτερο επίπεδο. Η συναισθηματική ενσυναίσθηση δεν είναι απλώς θέμα γνώσης του πώς αισθάνεται κάποιος, αλλά δημιουργεί μία πραγματική σχέση σύνδεσης με αυτό το άτομο.
- Και τέλος, τη συμπονετική ενσυναίσθηση. Όπως αναφέραμε και σε προηγούμενα άρθρα η ενσυναίσθηση και η συμπόνια είναι δύο έννοιες που συχνά μπερδεύονται μεταξύ τους. Αυτό είναι καλό να το έχουμε υπόψη όταν έχουμε κατανοήσει αυτές τις δύο έννοιες και διαβάζουμε το οτιδήποτε έχει σχέση με αυτές. Το τρίτο στάδιο της ενσυναίσθησης, η συμπονετική ενσυναίσθηση που μας ανέφερε ο Goleman, μοιάζει κοντά σε αυτό που ονομάζουμε συμπόνια. Ωστόσο, Goleman επέλεξε να ενώσει αυτές τις δύο έννοιες υπό το ίδιο πρίσμα και να παρουσιάσει τη συμπόνια ως το τρίτο και τελικό στάδιο της ενσυναίσθησης.
Πώς λειτουργεί;
Σύμφωνα με ένα άρθρο του πανεπιστημίου του Lesly, ειδικοί στον τομέα της κοινωνικής νευροεπιστήμης έχουν αναπτύξει δύο θεωρίες στην προσπάθειά τους να κατανοήσουν την ενσυναίσθηση. Η πρώτη, είναι η Θεωρία Προσομοίωσης, η οποία προτείνει ότι η ενσυναίσθηση οφείλεται στο γεγονός ότι, τείνουμε να «προσομοιώνουμε» ή εκπροσωπούμε το ίδιο συναίσθημα που θεωρούμε ότι αισθάνεται και αυτός που παρατηρούμε, ώστε να μπορούμε να γνωρίζουμε από πρώτο χέρι πως αισθάνεται.
Ωστόσο, σε αυτό υπάρχει και μια βιολογική συνιστώσα που αναφέραμε και στο εισαγωγικό άρθρο της Ενσυναίσθησης και της Συμπόνιας. Οι κατοπτρικοί νευρώνες που πυροδοτούνται όταν, οι άνθρωποι παρατηρούν και βιώνουν κάποιο συναίσθημα. Υπάρχουν επίσης τμήματα του εγκεφάλου στον μέσο προμετωπιαίο φλοιό που εμφανίζουν αλληλοεπικάλυψη ενεργοποίησης τόσο για αυτο-εστιασμένες όσο και για άλλες εστιασμένες σε άλλους σκέψεις και κρίσεις.
Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι, η άλλη επιστημονική εξήγηση της ενσυναίσθησης έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη Θεωρία Προσομοίωσης. Αυτή είναι η Θεωρία του Νου, η ικανότητα κάποιος να «καταλαβαίνει τι σκέφτεται και αισθάνεται ένα άλλο άτομο βάσει κανόνων για το πώς πρέπει να σκέφτεται ή να αισθάνεται κάποιος». Αυτή η θεωρία υποδηλώνει ότι οι άνθρωποι μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις γνωστικές διαδικασίες της σκέψης για να εξηγήσουν την ψυχική κατάσταση των άλλων.
Αναπτύσσοντας θεωρίες σχετικά με την ανθρώπινη συμπεριφορά, τα άτομα μπορούν να προβλέψουν ή να εξηγήσουν τις ενέργειες των άλλων, σύμφωνα με αυτήν τη θεωρία. Αξίζει να σημειωθεί πως η Θεωρία του Νου, πολλές φορές χρησιμοποιείται ως εργαλείο βοηθητικό εργαλείο στη διάγνωση παιδιών με αυτισμό, τα οποία είναι γνωστό πως έχουν δυσχέρεια στην αναγνώριση συναισθημάτων σε άλλους και δυσκολεύονται να «μπουν στα παπούτσια» κάποιου άλλου.
Παρόλο που δεν υπάρχει σαφής συναίνεση, είναι πιθανό ότι η ενσυναίσθηση περιλαμβάνει πολλαπλές διαδικασίες που ενσωματώνουν τόσο αυτόματες, συναισθηματικές όσο και μαθημένες εννοιολογικές ανταποκρίσεις, ανάλογα με το πλαίσιο και την κατάσταση.
Παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμους συνδέσμους και αναφορές, τόσο από άρθρα όσο και από βιβλία, ώστε να ενισχύσετέ τις γνώσεις σας αναφορικά με αυτές τις δύο οντότητες.
Συναισθηματική Νοημοσύνη
- «Συναισθηματική Νοημοσύνη», Daniel Goleman (Βιβλίο).
- Θεωρία του Νου https://www.psychologytoday.com/us/blog/socioemotional-success/201707/theory-mind-understanding-others-in-social-world – επεξηγηματικό άρθρο για τη Θεωρία του Νου και τις πτυχές της με σύγχρονα ευρήματα.
- Κατοπτρικοί Νευρώνες https://greatergood.berkeley.edu/article/item/do_mirror_neurons_give_empathy – επεξηγηματικό άρθρο για τους Κατοπτρικούς Νευρώνες σε σχέση με την ενσυναίσθηση.
Συνεχίστε να “ταξιδεύετε” με το Καλοτάξιδο και μοιραστείτε ελεύθερα σκέψεις ή και συναισθήματα, ερωτήματα και ότι άλλο σας είναι σημαντικό.
