Πώς μπορούμε να αναγνωρίσουμε και να διαχειριστούμε τον θυμό μας;
Ο θυμός, είναι ένα από τα βασικά ανθρώπινα συναισθήματα και το βιώνουμε όλοι. Πρόκειται για ένα συναίσθημα, που αισθανόμαστε πολύ συχνά και σε διαφορετικές καταστάσεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις και εφόσον δεν το διαχειριστούμε επαρκώς, μπορεί να αποτελέσει ένα δυσλειτουργικό κομμάτι στην καθημερινότητά μας.
Όλοι ξέρουμε πώς είναι να θυμώνει κάποιος. Ωστόσο, οι αιτίες ή και οι τρόποι διαχείρισης του θυμού ποικίλουν από άτομο σε άτομο και μερικές φορές δεν μας είναι ευδιάκριτα. Οι επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται, είτε στον τομέα της ενδυνάμωσης (coaches), είτε στον τομέα της θεραπείας (ψυχολόγοι, ψυχοθεραπευτές κλπ), μπορούν να στηρίξουν το άτομο εκείνο που ενδιαφέρεται να διαχειρίζεται τα συναισθήματα θυμού (και όχι μόνο), με έναν πιο εποικοδομητικό τρόπο χωρίς να πληγώνει ή να πληγώνεται.
Εφόσον επιλέξουμε να συνεργαστούμε με επαγγελματίες φροντιστές, απολαμβάνουμε εξατομικευμένη υποστήριξη και γνωρίζουμε πως να αντιμετωπίζουμε με θάρρος τα συναισθήματα μας. Έτσι ούτε μας καταβάλλουν, ούτε και μας εξαντλούν. Πέρα όμως από τη γνωστική, συναισθηματική και κοινωνική ενδυνάμωση που μας παρέχει η υποστήριξη από κάποιον επαγγελματία, έχουμε πρόσβαση και σε κάτι ακόμη. Τι μπορεί να είναι αυτό; Τα απαραίτητα εφόδια που χρειαζόμαστε όπως τεχνικές, εργαλεία και μεθοδολογίες, ώστε να αναπτύξουμε τους μηχανισμούς της ανθεκτικότητας μας.
Εκτός της επαγγελματικής στήριξης που μπορεί να λάβει ο οποιοσδήποτε, αξίζει να σταθούμε και στο εξής: Ως ένα βαθμό ο καθένας από εμάς, μπορεί να διαχειριστεί καταστάσεις και μόνος του, ώστε να εξοικειωθεί με κάποιες πτυχές του θυμού. Αυτός είναι άλλωστε και ο σκοπός του συγκεκριμένου άρθρου.
Παρακάτω, ακολουθούν κάποιες σημαντικές ερωτήσεις που μπορούν να ενισχύσουν την αυτογνωσία μας σε σχέση με το θυμό, που είναι και το πρώτο βήμα για τη διαχείρισή του:
- «Πώς ξέρω ότι έχω θυμώσει;»
- «Ποια γεγονότα / άνθρωποι / μέρη / πράγματα με κάνουν να θυμώνω;»
- «Πώς αντιδρώ όταν θυμώνω;»
- «Το σώμα μου πως είναι όταν θυμώνω;» (ψάξε για ενδείξεις και στο σώμα, καθώς σώμα και μυαλό είναι ένα)
- «Πώς επηρεάζει η οργισμένη μου αντίδραση τους ανθρώπους στο περιβάλλον μου και πως επηρεάζει εμένα;»
- «Εκφράζω το θυμό μου ή μήπως τον καταπιέζω;»
Αξίζει να σας σημειώσω πως οι -κατάλληλες- ερωτήσεις, είναι η μισή διαδρομή!
Το να βρούμε την απάντηση σε ορισμένα από τα παραπάνω ερωτήματα, μπορεί να μην μας είναι εύκολο στην αρχή. Ίσως να απαιτήσει χρόνο και δουλειά με τον εσωτερικό μας κόσμο. Ωστόσο θα διαπιστώσετε, πως βαδίζοντας στο «μονοπάτι» της αυτογνωσίας, θα σας είναι πολύ πιο εύκολο να μην αφήσετε τον θυμό να μπει ανάμεσα σε εσάς, την εργασία σας, τις προσωπικές ή και τις επαγγελματικές σας σχέσεις.
Ο ανθρώπινος νους, ότι δεν μπορεί να κατανοήσει είτε το αγκαλιάζει, είτε το απωθεί. Για αυτό μια στάση ακόμη…
Tip‘s: Πιο κάτω αναφέρονται κάποιες σωματικές και ψυχολογικές αντιδράσεις, ώστε να εξοικειωθείτε ακόμη καλύτερα με το συναίσθημα του θυμού. Γιατί εάν δεν γνωρίζουμε τι μας συμβαίνει όταν θυμώνουμε, πως θα ξέρουμε τι χρειάζεται να κάνουμε;
Σωματικά σημάδια του θυμού μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Σφίξιμο, τρίξιμο δοντιών
- Πονοκέφαλος
- Στομαχόπονος ή κράμπες στη κοιλιακή χώρα
- Αυξημένο και γρήγορο καρδιακό ρυθμό
- Εφίδρωση (κυρίως στις παλάμες των χεριών σας)
- Αίσθημα ζέστης (κυρίως στο πρόσωπο)
- Τρέμουλο
- Ζαλάδα
Ενώ ψυχικά, μπορεί να νιώθετε:
- Την ανάγκη για άμεση διαφυγή από τη κατάσταση στην οποία βρίσκεστε
- Ενοχλημένοι
- Λυπημένοι
- Ένοχοι
- Ανήσυχοι
- Ή την ανάγκη να επιτεθείτε σε κάποιον (είτε λεκτικά είτε σωματικά).
Ωραία, τώρα που εξοικειωθήκαμε με το πώς να αναγνωρίσουμε το συγκεκριμένο συναίσθημα, τι επιπλέον χρειάζεται να ξέρουμε για την διαχείριση του;
Ο θυμός, έως ένα σημείο θα μας ακολουθεί σε όλη διάρκεια της ζωής μας. Η πρώτη ερώτηση που μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό σας είναι, η εξής: «Είναι ο θυμός που έχω μέσα μου σε ένα λειτουργικό επίπεδο;» Όταν για παράδειγμα ο θυμός είναι ήπιος, σπάνιος, διαλύεται γρήγορα και εκφράζεται με βεβαιότητα (απευθείας στο άτομο ή την κατάσταση που το πυροδότησε, δίχως επίκριση) χωρίς επιθετικότητα, τότε δεν απαιτείται κάποια περαιτέρω βοήθεια. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ο θυμός μπορεί να χρησιμεύσει στο ρόλο της απλής ανάδειξης της ενόχλησής μας και να μας οδηγήσει σε επίλυση προβλημάτων και όχι στη δημιουργία νέων.
Από την άλλη εάν ο θυμός μας είναι μέτριος έως έντονος, βιώνεται συχνά, φτάνει σε σημείο μνησικακίας από μέρους μας, μας ωθεί σε επιθετικές συμπεριφορές, λεκτικές ή και σωματικές, τότε, υπάρχει λόγος ανησυχίας. Διατρέχουμε τον κίνδυνο να κάνουμε κακό στον εαυτό μας, στις σχέσεις μας και στην εργασία μας.
Στο επόμενο άρθρο της σειράς θα εντοπίσουμε τρόπους και βήματα, με τους οποίους μπορούμε να αναγνωρίζουμε και να διαχειριζόμαστε το θυμό, ώστε να είμαστε πιο λειτουργικοί στην καθημερινότητά μας.
Σας αποχαιρετώ, με κάτι αγαπημένο «Απ΄όλους τους χειμώνες είν’ ένας τόσο μεγάλος που αν τον ξεπεράσεις, η καρδιά σου στο εξής όλα θα τα αντέχει», Rainer Maria Rilke, Έξι Ευρωπαίοι ποιητές
